Święta Góra – „perła” Gostynia
Święta Góra – historia
W XV w. zbudowano tu drewnianą kaplicę, w której znajdowały się otoczone kultem rzeźby Piety i Krucyfiksu. Spośród wielu przypadków uzdrowień, które uchodziły za cudowne, szczególnie głośne było uzdrowienie z paraliżu niejakiego Krzyżanowskiego w 1495 r. Obecny kościół powstał w latach 1675–1698. Miał on być wotum ufundowanym przez Adama Konarzewskiego w podziękowaniu za cudowne uzdrowienie w dzieciństwie. W 1668 r. Adam Konarzewski sprowadził na Świętą Górę filipinów z Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri, w których posiadaniu Święta Góra jest do dzisiaj. Adam Konarzewski wkrótce jednak zmarł, a budowa była kontynuowana przez wdowę po nim Zofię z Opalińskich. Swój obecny kształt kościół zawdzięcza jej podróży do Włoch, podczas której zobaczyła ona kościół Santa Maria della Salute w Wenecji. Będąc pod wrażeniem piękna tej świątyni, Zofia Konarzewska postanowiła zbudować jej replikę pod Gostyniem, według projektu włoskiego architekta Baltazara Longheny, który był też twórcą kościoła w Wenecji. Budowę według nowych planów rozpoczęto w 1677 r. Pracami kierowali architekci włoscy Jerzy Catenazzi i Jan Catenazzi. Kościół konsekrowano w 1698 r., prace budowlane były jednak kontynuowane przez wnuczkę Zofii Konarzewskiej, Weronikę z Konarzewskich Mycielską, na której zlecenie w latach 1726–1728 Pompeo Ferrari dobudował kopułę z latarnią. Podczas budowy na Świętej Górze ciągle rozwijał się kult maryjny. W 1726 r. specjalna komisja biskupia wydała dekret, w którym uznała obraz za cudowny.
W 1971 r. kościół jako Sanktuarium Świętogórskiej Róży Duchownej został podniesiony przez papieża Pawła VI do godności bazyliki mniejszej. Święta Góra jest największym sanktuarium maryjnym archidiecezji poznańskiej.
„Perła” polskiego baroku wnętrze
Bazylika świętogórska jest budowlą na planie okrągłym, z dominującą nad nią kopułą (największą w Polsce – 17 m średnicy, 50 m wysokości), zwieńczoną latarnią (10 m wysokości) i kulą z krzyżem. Wewnątrz znajduje się jedna ośmioboczna nawa środkowa z obejściem z kaplicami. Na kopule przykrywającej nawę polichromia Jerzego Wilhelma Neunhertza ze scenami z życia św. Filipa Neri, założyciela Kongregacji Oratorium. W prezbiterium ołtarz główny z lat 1723–1726 – dzieło Ignacego Provisore i Jana Siegwitza z Wrocławia. W ołtarzu cudowny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem – Świętogórskiej Róży Duchownej z 1540 r. Nawa główna jest otoczona nawą boczną z sześcioma kaplicami.
Festiwal Muzyki Oratoryjnej „Musica Sacramontana”
Święta Góra to nie tylko architektura, ale także wyjątkowa ewangelizacja filipińska poprzez kulturę. Przy kompleksie klasztornym działa Stowarzyszenie Miłośników Muzyki Świętogórskiej im. Józefa Zeidlera „Musica Sacramontana”. Od 14 lat corocznie odbywa się organizowany przez stowarzyszenie festiwal. W murach bazyliki było można usłyszeć już największych twórców polskiej i światowej wagi. Wartym zaznaczenia są występy niedawno zmarłego prof. Krzysztofa Pendereckiego. Pasja muzyczna Świętej Góry wynika z spuścizny, jaką po sobie zostawił patron organizacji – Józef Zeidler. Ten, jeszcze do niedawna nikomu nie znany kompozytor, dziś przez krytyków muzycznych świata został okrzyknięty mianem „polskiego Mozarta”. Zeidler żył, pracował i zmarł w klasztorze filipińskim, a jego rękopisy pozostają do dziś w archiwum klasztornym.